GPS, viết tắt của "Global Positioning System" - hệ thống định vị toàn cầu, không còn xa lạ với nhiều người vì ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống hiện đại. Đơn giản nhất, GPS giúp xác định vị trí của bạn bất kỳ khi nào, thường được tích hợp trong điện thoại di động. Mặc dù là một công cụ phổ biến và tiện ích, chuyên gia an ninh mạng cảnh báo rằng tính năng này mang theo nhiều nguy cơ đe dọa đến sự an toàn của người dùng. Khi thông tin vị trí bị xâm phạm hoặc rò rỉ, người dùng có thể đối mặt với tổn thất về cả tài sản và tinh thần.
Chị Nga, người thường xuyên sử dụng tính năng định vị trên điện thoại thông minh để truy cập các ứng dụng mua sắm trực tuyến hoặc gọi xe công nghệ, chia sẻ suy nghĩ của mình về việc này:
"Tính năng của Google Maps giúp mọi người dễ dàng tìm đường đến vị trí của nhau hơn. Tuy nhiên, tôi lo lắng khi sử dụng tính năng này, đó là tôi chỉ muốn chia sẻ thông tin vị trí của mình với một số người nhất định. Nhưng có những người mà tôi không quen cũng đã biết vị trí của tôi thì liệu có phải là một vấn đề không?" - chị Nga, sống tại phường Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội - chia sẻ quan ngại của mình.
Rủi ro bị lộ thông tin khi sử dụng tính năng định vị (Ảnh từ miền công cộng)
Theo các chuyên gia an ninh mạng, lo ngại của chị Nga là hoàn toàn có lý do. Tính năng định vị hoạt động dựa trên hệ thống vệ tinh toàn cầu GPS hoặc thông qua tín hiệu Wi-Fi, Bluetooth mà điện thoại kết nối. Các thiết bị sử dụng tính năng này thường liên kết với các máy chủ từ xa.
Nếu những máy chủ này không được bảo vệ dữ liệu tốt, ví dụ như nhân viên của nhà cung cấp dịch vụ có thể bán dữ liệu hoặc máy chủ có thể bị hacker tấn công để thu thập thông tin, người dùng có thể đối diện với nguy cơ mất an toàn thông tin cá nhân. Ngoài ra, nguy cơ cũng có thể đến từ việc người dùng không cẩn thận khi cài đặt ứng dụng trên điện thoại. Đôi khi, người dùng không nhận ra rằng ứng dụng giả mạo hoặc không liên quan đến vị trí có thể yêu cầu quyền truy cập vào vị trí để đánh cắp thông tin cá nhân.
Khi chúng ta vô tình cài đặt các ứng dụng độc hại, những ứng dụng này sẽ truy cập vào vị trí và dữ liệu nhạy cảm trên điện thoại mà không được sự cho phép của người dùng. Ngay cả khi chúng ta không kích hoạt tính năng định vị trên điện thoại hoặc không sử dụng điện thoại, những ứng dụng này vẫn có thể chạy ngầm và sử dụng quyền truy cập được cấp để thu thập thông tin vị trí và dữ liệu, gửi thông tin đến máy chủ của những kẻ xấu. Kẻ xấu có thể tận dụng dữ liệu này để tiến hành các hành vi trục lợi từ thông tin của chúng ta. Ví dụ như bán thông tin cho bên khác, những cuộc điện thoại tiếp thị sản phẩm mà chúng ta nhận được có thể từ nguyên nhân trên.
Sử dụng tính năng định vị một cách an toàn
Để tránh những nguy cơ liên quan đến việc sử dụng tính năng định vị trên thiết bị di động, các chuyên gia an ninh mạng đã đề xuất một số biện pháp cần tuân thủ.
Đầu tiên, người dùng nên hạn chế chia sẻ thông tin về vị trí hoặc lịch trình di chuyển trên các mạng xã hội. Chỉ chia sẻ với những người thân quen, không nên để chế độ công khai. Đồng thời, cần thận trọng khi cài đặt ứng dụng và cấp quyền truy cập định vị cũng như các dữ liệu nhạy cảm. Việc chỉ tải các ứng dụng từ các nguồn tin cậy có thể giúp tránh được các tình huống lợi dụng và lộ thông tin cá nhân ra bên ngoài.
Hạn chế chia sẻ thông tin về vị trí (Ảnh từ antoanthongtin.gov.vn)
Khi tải từ các cửa hàng ứng dụng chính thống, việc kiểm tra sự uy tín của nhà cung cấp, số lượt tải và đánh giá tích cực có thể là một bước quan trọng. Ngoài ra, khi cài đặt, quan trọng là đọc kỹ yêu cầu quyền truy cập của ứng dụng để hiểu rõ hơn về các tài nguyên nó yêu cầu. Ví dụ, nếu một ứng dụng chụp ảnh yêu cầu truy cập danh bạ, có thể không cần thiết cho mục đích của ứng dụng đó.
Ngoài ra, trong việc mua sắm thiết bị điện tử, việc chọn mua từ các nguồn tin cậy và có nguồn gốc rõ ràng là quan trọng. Tránh mua các thiết bị không rõ nguồn gốc, nhập lậu vì chúng có thể chứa các module định vị vị trí hoặc các thành phần có thể đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng.
Chọn mua điện thoại từ cửa hàng uy tín (Ảnh từ miền công cộng)
Để bảo vệ thông tin cá nhân, người dùng có thể vào phần cài đặt của thiết bị để tắt tính năng định vị cho các ứng dụng. Ngoài ra, khi cài đặt ứng dụng, nếu có yêu cầu sử dụng tính năng định vị khi đang sử dụng, người dùng cũng có thể từ chối nếu không cần thiết. Điều này giúp hạn chế việc tiết lộ thông tin vị trí một cách không cần thiết và bảo vệ sự riêng tư cá nhân.
Từ những thông tin đã nêu ở trên, chúng tôi xin tổng kết lại một số biện pháp để bảo vệ thông tin cá nhân:
Lưu ý để bảo vệ thông tin vị trí
Lời kết
Đối mặt với nguy cơ từ việc tiết lộ vị trí, người dùng cần thấu hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của các ứng dụng và tính năng định vị. Sự thông thái và cảnh giác luôn là chìa khóa quan trọng giúp chúng ta tiếp tục khai thác tối đa lợi ích mà công nghệ mang lại mà vẫn đảm bảo an toàn và bảo vệ thông tin quý giá của mình.
